São
Tomé ve Príncipe Demokratik Cumhuriyeti Afrika’nın
batı kıyısında, ekvatorun hemen kuzeyinde, Gine Körfezinde ve 1°44’ kuzey ila
1°01’ güney enlemleri ve 6°28’-7°28’ doğu boylamları arasında yer alan bağımsız
bir ülke. Başkenti Sao Tome , nüfusu
126.000 , yüz ölçümü 1001 km2 resmi dili
Portekizce , para birimi Dobra dır.
Portekizli
denizciler, Pedro Escobar ve Joao de Santarem tarafından 1470 yılında São Tomé
ve 1471’de Príncipe Adaları bulunmuştur. Adaların ilk yerleşenleri böylece
Portekizliler olmuştur. Sonraları adalara Afrika’dan zenci esirler de
getirilmiştir. Böylece, bu ülke bir Portekiz denizaşırı sömürge bölgesi oldu.
On yedinci yüzyılın ortalarında, Danimarka
tarafından işgal edildi. 1974 yılında Portekiz bu kolonisinin bağımsızlığını
tanımaya karar verdi. Gobon’dan destekli São Tomé ve Príncipe’nin Bağımsızlığı
Hareketi (STPLM) Lideri Manuel Pinto de Costa ülke idaresini eline aldı. 12
Haziran 1975’te bağımsızlık ilan edildi. Doğu Almanya’da eğitim gören Manuel
Pinto de Costa ülkenin ilk başkanı oldu. O günden beri başta bulunan Manuel
Pinto 1988’den sonra demokratikleşme yolunda bazı adımlar atarken, Sosyalist
ülkelerle kurduğu sıkı bağları gevşetmeye başladı.
Ülkenin yüzölçümü
1001 km2 kadardır. Kamerun Dağlarından güneybatıda An Noban Adasına kadar
uzanan, volkanik kemerin bir parçasını teşkil eder. São Tomé Adası, yaklaşık 50
km uzunlukta ve 30 km genişliktedir. Dağlık bir bölgedir. Yükseklik aşağı
yukarı, 1000 m civarına kadar ulaşır. En yüksek yeri 2024 m’lik Prco de São
Tomé (São Tomé Tepesi)dir. Príncipe Adası ise yaklaşık 16 km uzunluğunda ve 5
km genişliğindedir. Arazisi dalgalıdır. Bu küçük ada São Tomé’den 144 km kadar
kuzeydedir ve yaklaşık 109 km2lik bir yüzölçüme sahiptir. Ülke batı Afrika
kıyılarından yaklaşık 2000 km uzaktadır. Bu kıyılarda ülkenin iki komşusu olan
Gabon ve Ekvator Ginesi yer alır.
Ekvatora çok yakın bir mevkide olmasından
dolayı, tipik bir tropikal iklime sahiptir. İklim oldukça yüksek sıcaklık ve
şiddetli yağışlar şeklinde kendini gösterir. Eylülden mayıs ayına kadar
yağışlar devam eder.
Her iki ada da,
çok sık ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar genellikle bol yağış alan tropikal
ağaçlardan meydana gelmiştir. Fakat, bugün bu ormanlar gittikçe tüketilmekte ve
sadece dağlık bölgelerde kalabilmektedir. Ülke toprakları oldukça verimli olup,
tarım ürünleri elde etmeye müsaittir. En önemli yeraltı zenginliği bakırdır.
Ayrıca orman ürünleri bakımından da zengindir.
Ülke
nüfusu yaklaşık 126.000’dir. Bu nüfusun büyük bir bölümü São ToméAdasında
yaşar. Kilometrekareye düşen insan sayısı 100’dür. Yıllık nüfus artışı %
3,5’tir.
Ülkenin halihazır
yerlileri, eski ataları olan Portekizliler ve Afrika zencilerinin karışımı
insanlardır. Resmi dili, halkın tamamına yakın bir bölümünün konuştuğu
Portekizcedir. Halkın çoğunluğu Katoliktir. Adaya ismini veren São Tomé en
gelişmiş şehirdir. Príncipe Adasındaki Santo Antonio ikinci büyük şehirdir.
Bağımsız bir cumhuriyettir. Devlet başkanı
aynı zamanda hükumet başkanıdır. Bağımsızlık Hareketi Lideri Manuel Pinto de
Costo, 1975 yılından beri bu görevdedir. Ülke, idari bakımdan 2 İl’e ve 12
kontluğa (Mahalli İdari bölgesine) ayrılmıştır. Ülkede tek siyasi parti vardır.
Yasama organı, 51 üyeli Milli Halk Meclisidir. Meclis üyeleri dört yılda bir
seçilir. Üyeleri Halk Meclisine tayin edilen yüksek mahkeme, en yüksek yargı organıdır.
Ülke toprakları
çok verimlidir. Ekonomi daha çok tarıma dayanır. Başlıca yetiştirilen tarım
ürünleri; kakao, kokanat, kahve, hurma yağı, hindistancevizi, kınakına ve
muzdur. Balıkçılık önemli bir gelir kaynağıdır.
Ülkenin para
birimi Dobra’dır. İthalatın % 61’ini Portekiz, %15’ini Angola ile yapmaktadır.
İhracatının % 52’sini Hollanda’ya, % 33’ünü Portekiz’e ve % 8’ini de Almanya’ya
yapar. En fazla kakao ihraç eder. Ayrıca kokanat, muz, hurma yağı, kahve ve
bakır da ihraç etmektedir.
Yol şebekesi São
Tomé’de iyi sayılır. Ada yaklaşık 200 km’lik karayoluna sahiptir. En önemli
limanları São Tomé ve Santo Antonio’dur.
Sao Tome de balıkçılık da önemlidir. Tropik
ve ılıman denizlerde yaşayan bir köpekbalığı. Kuyrukları ile beraber 6 m
uzunlukta, yarım tona yakın ağırlıktadırlar. Yan ve sırtı lacivert, karın kısmı
beyaz noktalıdır. Kuyruğunun üst lopu çok uzadığından bir çiftçi sapanını
andırır. Vücudunun yarısını uzun kuyruğu meydana getirir. Kuyruğuyla suları
kırbaçlayarak öldürdüğü veya sersemlettiği kuş ve balıklarla beslenir. Su
yüzeylerinde yaşar. Bazan iki üç tanesi bir balık sürüsünü çevirerek beraber
avlanırlar. Suları kırbaçlıyarak sürüyü bir araya toplar sonra da ağızlarını
açarak içlerine dalarlar. Zekice hareketlerinden dolayı, “tilki balığı” da
denir. 2-4 yavru doğurur. Yeni doğan yavrular 1-1,5 metre uzunluktadır. Ekiden
karaciğerinden yağ çıkarmak için avlanırdı. Akdeniz, Atlantik ve Pasifik
okyanuslarında bol rastlanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder